Slaapapneu: wat is het en wat kun je er tegen doen?

Zo’n 600.000 Nederlanders lijden aan slaapapneu. Maar wat is dat nu precies? Hoe herken je het? En minstens zo belangrijk: wat kun je er tegen doen? Dat lees je in dit artikel.

Wat is slaapapneu?

Apneu betekent letterlijk ademstilstand. Slaapapneu is een ademhalingsstoornis, waarbij zich dus ademstilstanden voordoen tijdens het slapen. Heb je slaapapneu, dan duren deze pauzes in je ademhaling langer dan 10 seconden. Bovendien ervaar je minstens 5 keer per uur zo’n ademstilstand. Heb je meer dan 30 adempauzes per uur, dan spreekt men van ernstige slaapapneu.  

Verschillende vormen

Er zijn drie vormen van slaapapneu:

Obstructief Slaap Apneu Syndroom (OSAS)

Hierbij zorgt een blokkering van de luchtwegen voor de pauzes. Meestal ontstaat dit doordat het zachte deel van het gehemelte de luchtweg blokkeert. Het gaat hierbij om een combinatie van de bouw van de bovenste luchtweg (tong en zachte gehemelte) en de lichaamsbouw. Iemand met overgewicht heeft meer kans op slaapapneu.

Deze vorm komt het vaakst voor.

Centrale Slaap Apneu (CSA)

Bij CSA sturen de hersenen geen, of onvoldoende, signaal naar de ademhalingsspieren om te ademen. Deze vorm komt meestal voor bij jonge kinderen of bij volwassenen die lijden aan een aangeboren afwijking, hart- en vaatziekten of cerebrovasculaire ziekten. Ook verblijven op grote hoogte of bepaalde medicatie kan dit veroorzaken.

Cheyne Stokes-ademhaling

Deze vorm van CSA komt vaak voor bij patiënten die last hebben van hartfalen. Ze hebben een onregelmatige ademhaling: diepe ademhalingen worden afgewisseld met tussenpozen van bijna volledige ademstilstand. Ook deze vorm ontstaat door een verminderde prikkeldoorgave van de hersenen aan de ademhalingsspieren.

Wat zijn de symptomen van slaapapneu?

• Luid snurken, wat wordt afgewisseld met stille periodes vanwege ademstops
• Onrustige, woelige slaap
• Nachtzweten
• Wakker schrikken met een verstikkingsgevoel
• Droge mond en pijnlijke keel bij ontwaken
• Ochtendhoofdpijn
• Vermoeid opstaan
• Gebrek aan energie
• Concentratieproblemen
• Problemen met het geheugen
• Slaperigheid overdag
• Prikkelbaarheid
• Onrustige benen

Zijn er gevolgen op lange termijn?

Ja, door de ademhalingspauzes treden er zuurstoftekorten op in weefsels en bloedvaten. Dat kan op lange termijn gevolgen hebben voor je hart, hersenen en andere organen. Daardoor neemt ook de kans op een verhoogde bloeddruk toe. Hetzelfde geldt voor het risico op een hersen- of hartinfarct.

Onderzoek

Vermoed je dat je last hebt van slaapapneu? Ga dan langs de huisarts. Ademstops kunnen ernstige gevolgen hebben op termijn. Bovendien zorgt een slechte nachtrust voor veel ongemakken. Je huisarts zal je een doorverwijzing geven voor een slaaponderzoek. Dit onderzoek kan plaatsvinden in het ziekenhuis of soms ook in je eigen huis. Tijdens de nacht krijg je elektrodes op je lichaam. Die meten de activiteit in je longen, hersenen en spieren. Het zuurstofgehalte in je bloed en jouw hartslag worden eveneens in de gaten gehouden. Een arts kan aan de hand van deze metingen zien hoe diep je slaapt en hoe vaak je last hebt van ademhalingspauzes.

Behandeling

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. De keuze is vooral afhankelijk van de ernst van de klachten:

• Heb je lichte klachten, dan kan een bitje de oplossing zijn. Het bitje houdt je onderkaak naar voren, waardoor je luchtpijp niet afgesloten raakt.
• Zijn de klachten ernstig, dan krijg je ’s nachts een masker over je neus. Dit sluit men met een slang aan op een apparaat wat lucht in je neus pompt. Door deze luchtdruk kan de keelholte niet inzakken.
• In sommige gevallen is een operatie mogelijk. In dat geval verandert een arts (licht) de vorm van je mond- of neusholte. Denk bijvoorbeeld aan een scheefstaand neusschot.

Kan ik zelf iets doen aan slaapapneu?

Ja, er zijn verschillende zaken die je kunt doen om slaapapneu te verbeteren of de klachten zelfs te laten verdwijnen.

• Heb je overgewicht, dan verdwijnen mogelijk de klachten als je afvalt.
• Alcohol heeft een negatief effect op slaapapneu. Drink daarom niet elke dag en probeer het sowieso te beperken tot 1 glas per dag.
• Gebruik daarnaast geen slaapmiddelen. Ook kalmeringsmiddelen en drugs zorgen voor meer ademhalingspauzes.
• Roken is natuurlijk slecht voor je luchtwegen. Probeer daarom zo snel mogelijk te stoppen.
• Slaap je vooral op je rug? Dit verergert eveneens slaapapneu. Draai je automatisch op je rug, dan helpt het om een tennisbal in je pyjama te naaien.