Hoe ontstaat slaapwandelen?
Slaapwandelen komt relatief vaak voor: 1 op de 3 mensen deed het ooit en zo’n 3,5 % van de mensen onderneemt regelmatig een slapende wandeling. Maar wat is het precies? Hoe ontstaat het? En wat kun je er tegen doen? In dit artikel vertellen we je alles over slaapwandelen!
Wat is slaapwandelen?
Slaapwandelen, of somnambulisme, is een slaapstoornis waarbij mensen rechtop in bed gaan zitten, uit hun bed gaan, rondwandelen of zelfs dingen ondernemen. Het gebeurt tijdens de diepe slaap (non-REM). Slaapwandelen begint één tot drie uur nadat je naar bed gaat en duurt een paar minuten tot een uur.
Mensen die slaapwandelen lijken vaak wakker, ondanks dat ze diep in slaap zijn. Ze hebben in veel gevallen hun ogen open en soms antwoorden ze zelfs als je een vraag stelt. Veel kans echter dat hun antwoorden onverstaanbaar zijn of niet bepaald logisch klinken. Verder kan iemand werkelijk van alles doen. Er zijn zelfs mensen die al slapend autorijden, al komt dat gelukkig slechts zelden voor.
Hoe ontstaat het?
Hoe slaapwandelen precies ontstaat, is niet helemaal bekend. Men vermoedt dat de wisselwerking tussen slapen en waken niet volledig verloopt zoals het hoort. Wellicht dat het daarom ook meer voorkomt bij kinderen, omdat hun hersenen en zenuwstelsel nog volop in ontwikkeling zijn. Onderzoek wijst uit dat deze factoren een rol spelen:
- Leeftijd: zoals hierboven al vermeld wordt, hebben kinderen vaker last van slaapwandelen. Meestal zijn ze ouder dan 4 jaar als het begint en rond de pubertijd verdwijnt het in de meeste gevallen vanzelf.
- Geslacht: jongens slaapwandelen meer dan meisjes.
- Erfelijkheid: in bepaalde families komt slaapwandelen vaker voor. Van alle slaapwandelaars heeft 10-20% ook familieleden die slaapwandelen.
- Omgevingsfactoren: stress, heftige emoties, vermoeidheid, een gebrek aan slaap of een verandering in het slaap-waakritme spelen eveneens een rol.
- Alcohol, drugs en geneesmiddelen
Hoe voorkom je slaapwandelen?
Op zich is slaapwandelen geen probleem en hoeft het dus niet te worden aangepakt. Ondervind jij (of je kind) er toch hinder van? Of veroorzaakt het gevaarlijke situaties? Beperk dan de inname van alcohol en gebruik geen drugs (maar dat is altijd aan te raden ?). Ligt de oorzaak vooral bij stress of vermoeidheid, dan kan ontspannings- of gedragstherapie een oplossing bieden. Daarnaast helpt het zowel bij kinderen als volwassenen om een vast slaapritueel en een vaste slaaptijd te creëren.
Veilige omgeving
Het meest belangrijke bij slaapwandelen, is zorgen voor een zo veilig mogelijke omgeving. Met deze maatregelen maak je de kans op ongelukken een stuk kleiner:
- Ruim altijd de kamer op en laat niets op de grond liggen. Zo voorkom je struikelen en dit helpt een kamer rustgevend te maken.
- Haal overbodige meubels weg om botsingen te vermijden.
- Doe dopjes op de hoeken van meubels die moeten blijven staan.
- Plaats een traphekje.
- Leg de slaapwandelaar niet bovenaan in een stapelbed.
- Gaat je kind regelmatig ’s nachts op wandel, dan kun je een belletje aan de slaapkamerdeur hangen.
- ‘Betrap’ je de slaapwandelaar? Maak deze persoon niet wakker. Vaak schrikken ze heel erg en zijn ze daarom verward, angstig of boos. Probeer de slaapwandelaar daarom op een rustige manier terug naar zijn bed te begeleiden.
